9/10/20

PASTOR’ TA

(Pastor’ ta ka nahih ziak a haksatna katuahte leh vualzawlna kadawnte)

Gelhtu: LB Muan M.Th in Counselling,

Director, RnR.

December 13, 2018.

Ka pa’n Pathian’ gamna gin-omtak in kum tamtak a nasem in EBC sung a Manipur Field ah pension masapen hi a, 2001 kum in Upper Lamka ah kumtawp khawmpi ah saptuam apat pahtakna lai sang hi. Hiaibang a ka nu leh pate’n Pathian’ gam adia a kizat sung un gentheihna leh haksatna tamtak pal ua, himahleh Pathian gamna sepna ah lungkiatna hiam ahihkeileh kisikna kampau a zatkhak lam uh kathei ngeikei hi.

 

Ka nu leh pa’n Pathian gamna asep man un kei leh kapianpih sangamte’n haksatna leh gentheihna tamtak kana tuaktei uhi. Kana tuahte kagen khiak ding chiang in haksa kasa mahmah mai a, himahleh tulai khawvel a Pathian nasemte leh a tate uh adia a phattuamna a omkhak leh chi a kon gelh mai ahi. Gentheihna katuahte uh gelhkhiak dia zumhuailua kasak bang tamtak om a, kagen ngam tante bangzah hiam hon gelh ka hilel hi…

Gentheihna tamtak ana kituak mahleh ka nu leh pate’n Pathian’ gamna a nasep ziak un Pathian apan vualzawlna tamtak leng kadong a, kuahiam adia phattuamna a omkhak leh chih in vualzawlna katuah tele tamlou kon gelh hi.

 

1) HAKSATNA KATUAHTE

# School kaina buai.

School kaina abuai mahmah mai hi. Alanglang ah kituah det a kuul a, school tampitak ah kikaikha in ki-transfer hun chiang a school kaina ziak a nu leh pate tawh kikhen hun bang om sek hi. Ka U te khenkhat bang azil uh lakloh ziak in mi inn ah aom hun bang uh leng om khazel hi. Kei le Class VI-VIII sung ka nu leh pa kiang ah ka om khakei hi.

Class X kaziltan ah school 6 ah ka kaikha hi. Naupanglai a kihihman in school kaina a kikhek chiang in lawm di kineilou a, school kai patni khawng nuamlou a kisak hun tam mahmah hi. School kaina nang gawp a aki omhun le tam hi.

 

# Laizilna a apoimoh teng kinei zoulou.

Laibu thak lah kilei zoulou, mi a aluite mantamlou a kileizel. Notebook poimohzah leng kineizou ngeilou, notebook khat a subject bangzah hiam a kigawm sek ziak a school a teacher’ te zep kituak mun mahmah mai hi.

Mission Field a ka omlai un nikhat notebook leh pen man di neilou in ka U numei khat tawh ka huang ua Mai (pumpkin) ka school bag ua pua in dukan khat ah ka zuak malam uhi. Huchi in ka poimoh uh lei in school ka lut uhi.

School Uniform lah ahoih kinei zoulou. A kek khawng kikhui khui mai. Lawmte’n khekol tawn aten lai ua en khekol tom kiteng zou hamham. Buangnai khedap kibun, a kek chiang a ka pan hon belhsak zel, vuahzuk hun hiam ahihkeileh tui i palkhak chiang a abelhna kikhokzel, huchia kibelhzel. Atawp chiang a aki belhbelhna khedap gikgawpzel.

Ka U numei khat a uniform puanak kek, hoihloulua…huaiziak a khualum lehle sweater silhden mai hi. Ka U te khenkhat lah sum haksat ziak a school kai ut lawlai kaizou nawnlou a laklohtak a tawp le om uh a, huai in a hinkhua uh suse kha mahmah mai hi. Kei le kakai zohlouh kum khawng le omtham hi. Aim in life hoihtak nei lele tuptan tun zawh nadia i neih in ana zil hetlou hi. EBC sung a Pastor masate tate a siat uleh a lamdanglua hilou ahi.

Exam di chiang alah ahun a fee piak gaih zohlouh ziak a Admit Card lawmte muh hun a kimu ngeilou. Exam theih di leh exam theihlouh di ngaihtuahna a laile kisimhoih theilou sek. Ka pa’n school neite kiang a va ngenzel. Huchia exam thei hamhamzel. Exam lele fee piak zohlouh ziak a result withheld a om gige, lawmte’n a result uh atheih hun ua ei result suak ngeilou.

 

# Vandeih le kinei zoulou.

Lawmte’ vante ki-eng thei petmah. Silipal natawm bun zoulou a ka om hun bang le om. Lamkiang a khedap bawlte’n Gari tyre a silipal dan but dia abawlte uh tua hunlai in Rs.5/10 chouh man hi. Huaite kapa ka nget chiang ale hon leisakzou mahmahlou. Kimawlna van leh kicheina van chihte chu vaan agah ahi mai hi. Saptuam leh khotaang vai ah kizang ut lele i zumna in hon zawh hun atam zawsek a, huchih chiang in lah mite’n “Pastor’ ta…” chi in hon gen ut mahmahzel uhi.

Khawvot hun chiang in puanlum silh di ka neih daihlouh ziak un ihmu hoih theilou a ka om hun leng tam mahmah mai hi.

 

# Inn kituan hi den mai.

Khaw dang a ka pa aki transfer pen thutuam hileh, inn luahna khek zihzeh ngaisek hi. Kei pian apat ka pa pension tan a ka inn om khakna zah uh kasim leh 20 lakvel pha hi. Inn kituah bang le kham in ka kham petmah uhi. Vanhoih lah kinei zoulou, i neih sunsunte le kituahna a kituah segai vekzel a, ki innbul thei hetlou hi. Vasa bang in ka kituahtuah mai ua, haksa mahmah hi.

 

# Mite simmohna le kituaksek.

Ka neih zohlouh ziak un mite simmohna leng katuaksek uhi. Tua hunlai leh tulai kibang nawnlou a, tua hunlai in anei leh neilou kikal a kisimmohna le ana om lawtham hi. Pathian’ nasem innkuante hehpih a panpihtu ding sang in gensetu ding bang tam zawsek hi.

Mi khenkhatte’n hon bawldan uh tunitan mitkha a mangtheilou ding le omlai a, Jesu ziak in ki ngaidam mahleh lungsim ah bel mangthei taktaklou hi.

 

# “Pastor’ ta” chih khamhuai zen in kizasek.

Paina lam peuh ah miten “Pastor’ ta” honchi ua, banghiam hun ah hon kou nadi uleh hon gensiat nadi un zang sukpah geihgeih uhi. Thil neuchik hihkhial le “Pastor’ ta huchi…” chih kitang pah. Lawmte omdan in va omtei le lah “Pastor’ ta le huchia om” chih hipahpah mai…

Mite’ sang a felzaw in saptuam ah kizang le lah “Pastor’ tate chu huchi di mah ahi" chih hizel. Unau a khenkhat thulim kholkei le ulah “Pastor’ ta thulimlou” hipahzel…unau a khenkhat in Pathian’ nasem leh kipahpihna kampau omsun “Pate nungzui” chih hi lel…Pastor’ ta chihziak a i pian apat Angel bang a hoih dia siam kihi samlou ahihchiang a thil neuchikchikte ziak a miten “Pastor’ ta” hon chih pahpahsek uh khamhuai petmah hi.

 

# Duh le kine zoulou.

Tulai khawvel ah Pastorte khaloh hoih lawta mahleh tua hunlai a Pastor-te khaloh tawm petmah a, kou unau mi 6 kahih zawkmah uleh ka pa khaloh kakham zoukei uhi. Ka pa’n khaloh alak tawh kiton in a khaloh bei ngalzel a, abat ngen in ka khawsatou uhi.

Mehlim lah kimehzou mahmahlou, ka nu leh pa bel huanbawl taima ua, huan a anteh omte azing-azan in ka mehmeh mai uhi. Achang in antang nekdi ka neihlouh hun uhle omtham a, vaimim-chiim kahawp hun uhle om hi.

Damlouh chiang in ki-etkol nadi sum ka nei ngeikei ua, ka pa’n pharmacy khawng ah damdawi hon batlak a, huchin ka kikem nimnemsek uhi.

Neulai a ka pa bialfang ding in cycle in kuan khesek a, hongtun chiang a nektheih honpuak lam-entak a ana ki ngak hun a, bangmah honpuak zawhlouh hun bang le omsek hi. Tua hunlai in naupangte nektheih kanpuak khawng ahi lel hi. `Ka pan nektheih natawm hon puak zawhlouh hun in alungsim anat didan tua ka khawnung ngaihtuah leh ka theipan hi.

Gentheihna ka tuahte gelhbeh utlai mahleng ka mittui in hon tuum a hiai zah in kon hunsak di.

 

2) VUALZAWLNA KA DAWNTE

# Pathian hon kepdan chituam hi.

Gentheihna leh haksatna tamtak tuak in mittui tawh ana kikhanglian hi. Himahleh ka nu leh pate’n Pathian’ gamna a nasep ziak uh ahi ding a, Pathian in kou unau hon kepdan chituam mahmah a, midangte sang a hon khawtuahzaw ahihdan ka theichiang mahmah hi. Bangchituk a sual in hoih keile ung le Pathian in hon taisan hetkei a, om in hon ompih maimah hi. Kei hinkhua ah chiangtak in kathei hi. Midangte a kepdan tawh kei hon kepdan kibanglou lawtel hi. “Pathian in midangte sang a hon iitzaw ahi dia aw” kachih hun tam mahmah hi. Pathian in hon duatzou leh hon hawmthoh kasa hi.

 

# Pathian in hon khawsakpih.

Ka hinkhua ah Pathian’ khut ka muhna atam mahmah a, ka phulouh vualzawlna Pathian in hon musak hi. Khawsak nalam ah zawng mahmah in duhle nezoulou in, mite’ neihte neizoulou in, mite’ khawsak bang in khawsa zoukei mahleng niteng a Pathian’ hon kepdan chiang-a-chiang in kitheisek hi. Pathian in kateenna mun ah hon teenpih in honpiak bangbang ah kalungkimthei a, kuamah le eng hetlou in Pathian in hon koih hi.

 

# Lai lam a avualzawlna.

Lai ka zillai in haksatna tamtak ana tuak mahleng school kakai tuung Nursery apat Class XII tan ah pass louh hun ka nei ngeikei a, Bible ka zillai inle back subject khat le ka neih ngeilouh ban ah B.Th., M.Div., M.Th chihte first class ngen in Pathian in hon zousak hi. Zilnate sangtak azawh kia hilou a, zilpihte sang a theihna hoihzaw Pathian in hon guan ahihdan le katheichiang mahmah hi. Sinsaktute kia hilou in, A mahmah inle hon sinsakzel a, hampha kisakna leh kipahna in kaki dimsek hi.

 

# Talent leh siamna zatsenglouh hon pia.

Pathian in talent hon piakte kasuutsek a, ka lawmpolh khakte kei bangbang a talent lam a Pathian vualzawlna tam dong khat le kathei naikei hi. Pathian in talent hon piakte zuun zoulou leh Amah min thupi nadia zang senglou kakisak hun tam mahmah a, kisiamtan hetlou in ka om hial hi.

 

# Khalam kikepna a hamphatna.

Pathian’ nasem nu leh pa nei kahihman in neu apat om didan leh Bible-thu hon hilhte uleh Pathian lauh didan hon sinsaknate uh kei ding in goumanpha suak hi. Hon thuhilhna uh Bible taangte theivek nawn kei mahleng ka lungtang a mang nawnlou ding tamtak om a, tuate’n ka khovel hon hihvaksak hi.

Bible-thu kia hilou a ka tangval lai apat ji leh ta it didan tanpha ka nu’n honna hilhte ka lungsim ah ka koihden a, ka nu hon thuhilhnate ziak in ji leh ta ittak in ka kemthei hi.

Ka pa chihtakna leh Pathian gamna sepna a gentheihna tawpkhawk ahle lungkelou a, lungtang teng Pathian pia a asepdan kei adin etton hoihtak hongsuak a, tu in ka pa lungsim bang pu in Pathian na kasemthei hi. 

 

THUKHITNA

Pathian nasem i hih a, tullel dinmun a gentheihna tamtak tuak a, i tate misuah zoulou di kisak hun bang tam a, beidong leh mittui nul hun atam tak aleh le honsampa’ na i sepna ah masuanzel ni. Ana i sepna pa’n i tate hon duatsak lawtel ahi chih mangngilh kei ni. Aman hon kepsak ding a, mithupi hongsuah kei ulehle Pathian in ompihden ding ahihman in khamuanhuai lawtel hi. En Pathian’ na gin-omtak in sem peuhmah phot le Pathian in i tate’ maban ding hon ngaihtuahsak lawtel ding hi.

Pathian nasemte’ ta hikha a gentheihna tuahte ziak a lungsim si vungvung a hinkhua zang i hihia? Nu leh pate tawh omkhawm theilou a nu leh pate ngai a mittui nulnul i hihia? Achang a Isak bang a halmang thillat dia maitam tung a hentomsa a koih mahbang i hihia? Mite’n “Pathian nasemte ta” honchi ua kouna leh gensiatna tuak i hihia? Sum-le-pai neihlouh ziak a simmoh leh muhsit a om i hihia? Bangteng tuak mahle Toupa’n hon hawmthohlua ahi chih mangngilh kei ni. I nu-le-pate’n Pathian gamna asep ziak ua i maban a vaan vualzawlna hongluanglut ding simsenglouh om ahihdan phawk ni.

Nang-le-kei ma a hiaibang haksatna ana tuak a, ana pal galkai simsenglouh ana omkhin uh ahi, en leng i-pal ding a, Pathian hatna tawh i-pal galkai ngei ding hi.

Gentheihna tamkhop a natuak mahleng, Pathian’ nasemte ta kana hihkhak hampha kisalua ing!

  ____________________________________________________

#  Na phattuampih leh midangte khualna in WhatsApp leh Facebook chihte ah ana SHARE sawn in. 

# Article ki post thakte nana muhzelna ding in hiai atung a taklampang a "Follow" kichi pen CLICK in.

No comments:

Post a Comment

Pathian in zaw hon ompih gige ahi

- Dr.LB Muan 28/03/2024 Pathian in i dinmun hon theihpih louh hun om hetlou ahi. Haksatna tawpkhawk i tuah hun inle i dinmun hon mu gige...